سلام به کاج ها: محفل گرامیداشت چهلم شهدای کاج و تقدیرازنویسنده و هزاره شناس ایتالیائی درشهرمیلان ایتالیا
هزاره ورلد: میلان – ایتالیا
بتاریخ 16 ماه نوامبرسال روان میلادی محفلی برای گرامیداشت ازچهلم شهدای کاج و همزمان تقدیر از نویسنده و هزاره شناس جوان ایتالیایی “کلاودیو کانکاس” درشهرمیلان برگزارشد که طی آن این پژوهشگرازطرف “شورای جهانی هزاره” و رسانۀ “هزاره ورلد” دوتقدیرنامه بخاطرنوشتن کتاب درمورد هزاره ها و انجام پژوهش های آکادمیک درباره هزاره ها دریافت نمود.
محفل با ادای احترام به شهدای کاج و یادآوری ازچهلم آنها آغازشد. درشروع امین وحیدی ازفعالان هزاره مقیم میلان، به زبان ایتالیایی برنامه را به حاضرین ایتالیائی چنین معرفی نمود:
“محفل امروزما که با عنوان “سلام به کاج ها” برگزارشده، منظورازاین کاج ها چیست؟ کاج نام مرکزآموزشی ای درمنطقۀ هزاره نشین کابل است که درآن بتاریخ سی سپتامبرامسال حملۀ تروریستی صورت گرفت که قربانیان زیادی به جای مانده است. این مرکز را به خاطرمقاومتش دربرابرنیروی جهل و هراس افگن که یکباردیگرهم به آن حمله کرده بودند، باردوم آنرا کاج نامیدند تا همیشه بهاری و سبزبودنش را دهند.
محفل امروز گرامیداشت ازچهلمین روز پرپرشدن کاج هائیست که درراه آموزش و تعلیم جان شانرا ازدست دادند و دیگردربین ما نیستند اما یاد ونام و خاطره هایشان همیشه بین مردم ما به مانند کاج ها سبزخواهد ماند.
این محفل همزمان برای تقدیرازیک پژوهشگرجوان ایتالیائی کلاودیو کانکاس که چند سالی میشود درمورد هزاره ها تحقیق میکند نیز میباشد.
ما اکنون درجائی که دورهم جمع شده ایم که ازدونگاه مکان سمبولیک است؛ یکی اینکه این فضا متصل به دانشگاه دولتی میلان است که با علم ودانش سروکاردارد و دیگراینکه چند مترآنسو تر سرک، پیازا فونتانا است، (اشاره به میدانی درشهرمیلان که درسال 1969 طی یک انفجارتروریستی جان 88 تن گرفته شده بود) که با گذشت پنجاه سال، تا اکنون ازآن به عنوان یکی از بدترین فجایع ایتالیا یاد میشود وهمه ساله ازآن یادبود بعمل می آید، درحالیکه هزاره ها همه روزه با چنین حملات و فجایعی دست و پنجه نرم میکنند. امیدواریم هزاره ها روزی به آرامش و امنیت دست یابند.
امروز مهمانان ارجمندی دراین برنامه به ما افتخار بخشیده اند؛ از سمت راست، آقای حسین رضایی، پژوهشگرو بنیانگذارنجیبه فاوندیشن یا بنیاد نجیبه، آقای اکرم گیزابی سفیرفعلی و رئیس قبلی شورای جهانی هزاره و آقای کلاودیو کانکاس، نویسنده و پژوهشگر ایتالیائی قرار دارند. گردانندگی برنامه را هم بانو راحل سایا به عهده دارد.
حالا رشته سخن را به دست گرداننده و مهمانان برنامه میسپاریم که به زبان های ایتالیایی، انگلیسی و فارسی صحبت خواهند کرد و درختم برنامه هم فرصتی برای سوال و جواب خواهد بود. تشکر از تشریف آوری تان. ”
مجری برنامه بانو راحل سایه آجندای برنامه را به معرفی گرفت و درنخست سخنان آقای گیزابی به زبان انگلیسی آغاز و ازحاضرین بخاطرحضورشان دربرنامه تشکری نمود.
آقای گیزابی درمورد اهمیت راهیابی مسئله قتلعام هزاره ها درقاموس کشورهای مهمی چون ایتالیا که فرهنگ غنی و تاریخ دیرینه دارد صحبت نمود. وی گفت:
“امیدواریم پس ازانتشاراین کتاب، سایرمحققین ایتالیائی و اروپائی نیز دست به اقدام مشابه بزنند و درمورد هزاره ها وقتلعام آنها تحقیق کنند و اثرخلق کنند. هزاره ها امروز دروضعیت مغلق و پیچیده ای قراردارند؛ قتلعام این مردم از دهه ها به اینسو جریان داشته، اما فقط گاها آشکار شده و خیلی وقت ها پنهان مانده. همزمان هزاره ها به دلیل تبعیض دوامدارعلیه شان، با فشار به انزوا کشانده شده اند. طالبان بعد ازبه قدرت رسیدن باراول شان درسالهای 1990 تعداد زیادی هزاره ها را درمزار شریف، یکاولنگ و بامیان قتلعام کردند و دردو دهۀ گذشته با وجود حضورقوای بین المللی درافغانستان، هیچ روزی نبود که هشت الی ده هزاره ازبین برده نشوند. درسالهای اخیریک قتلعام فعال دامنگیرمردم ما شده است. ما فعلاَ امید به این داریم که مردمان خوب کشورهای جهان ازجمله ایتالیا و سایرکشورهای اروپائی، آنانی که به ارزش های انسانی پایبندند، صدای مردم ما را بشنوند و با مردم ما همراه شوند. مردمان آزادۀ هزاره که به ارزشهای جهانی پایبندند، نیاز به حمایت جامعه مدنی و مردمان دلسوز و آزاده جهان دارند تا درمبارزه شان برای آزادی، برابری و حقوق زن پیروز شوند.”
آقای گیزابی با ارائه معلومات مختصردرمورد فعالیت های “شورای جهانی هزاره” درمورد نقش مبارزات دوامدارمدنی ومسالمت آمیزهزاره ها صحبت نمود. ایشان با یادآوری اینکه، “هزاره ها درافغانستان سلاح گرم ندارند تا با طالبان تروریست درمیدان بجنگند، اما سلاح مهمتری که فعلا دردست دارند، درمیدان رسانه های جهانی است که صدای شانرا برسانند تا مردمان آزاده جهان با آنان همراه شوند. تاکید آقای گیزابی بردوام مبارزات مسالمت آمیز ازراه های مختلف ازجمله اطلاع رسانی، ایجاد ارتباطات با پارلمان ها و کشورهای مختلف دخیل درقضیه افغانستان بود. ایشان با یادآوری واکنش پارلمان های بریتانیا، کانادا، ایتالیا و آسترالیا دربرابر قتلعام هزاره ها تداوم این اعتراضات را راه مفید خواند و همزمان ازفعالیت های شبکه تحلیلگران بولاق یادآوری کرد که درمورد مسایل مهم روز افغانستان تحلیل های خوبی به زبان انگلیسی ارائه میدهد.
پس ازآقای گیزابی نوبت به صحبت آقای حسین رضایی بنیان گزار”بنیاد نجیبه” رسید.
“داستان حسین رضایی و بنیاد نجیبه، یکی ازنمونه های برجسته واکنش مردم هزاره به تراژیدی هاست. هزاره ها پس ازهرتراژیدی خونبار با وجود اندوه بسیار، بجای روی آوردن به خشونت و انتقام خشن، واکنش بسیارانسانی و ماندگاربه این حادثات دردناک داشته اند. ما نمونه های دیگری هم داریم که بنیاد نجیبه یکی ازآنهاست. نجیبه حسینی بهارنامزد آقای رضایی درسال 2017 دو هفته قبل از ازدواج شان دریک حمله تروریستی بالای اوتوبس حامل کارمندان وزارت معادن وپترولیم که سوارآن بود ، جانش را ازدست داد. دو سال پس از این مصیبت درسال 2019 آقای حسین رضائی و جمعی از فعالان، یک بنیاد آموزشی مجهز با یک کتابخانه غنی درنیلی مرکز دایکندی سکونت گاه اصلی نجیبه بهار را به یاد او ایجاد کردند تا نام و یاد نجیبه را زنده نگهدارند. این بنیاد دارای یک کتابخانۀ فعال، یک آموزشگاه مجهزکامپیوترو یک تیم ورزشی والیبال برای دختران بود. فعالیت این بنیاد پس ازدوسال دست آورد، با اشغال دایکندی توسط تروریستان طالب متوقف شد و امکانات و اموال آن توسط طالبان بدوی به تاراج رفت.”
پس ازاین معرفی مختصردرمورد آقای رضائی و بنیاد نجیبه توسط امین وحیدی، رشتۀ سخن را آقای حسین رضائی بدست گرفت که درآغاز با ارائۀ معلومات مفید راجع به افغانستان و ساختارهای قومی آن صحبت نمود و سپس یک گزارش آکادمیک و جامع ازآمارقتل عام های مردم هزاره طی سالیان گذشته را به زبان انگلیسی ارائه نمود.
آقای حسین رضائی با گزارش مفصلی آماردقیق درمورد قتلعام هدفمند هزاره ها هم دردوران حاکمیت اول طالبان وهم پس ازآن درسالهای اخیرارائه نمود. این گزارش نمودارهای آماری گرافیکی ازلحاظ زمانی، مکانی و تعداد قربانیان و نوعیت حملات را درخود داشت. دراین گزارش از قتل های هدفمند هزاره ها دراماکن آموزشی، دراماکن مذهبی، درشفاخانه ها و حتا درترانسپورت های عمومی آمارداشته و نگرانی مردم هزاره ازنقض گسترده حقوق بشری شان خصوصاً پس ازروی کارشدن مجدد طالبان طی یک و نیم سال گذشته درآن گنجانیده شده است. به گفته آقای حسین رضائی این گزارش با سازمان های بین المللی حقوق بشری نیز به اشتراک گذاشته شده است. این گزارش آمارافزایش تلفات هزاره ها طی چندسال اخیررا نشان میدهد درحالیکه با وجود هزاران قربانی، تا کنون هیچ یک ازعاملین آن شناسایی، دستگیر و مجازات نگردیده است.
دراین گزارش، نه تنها ازقتلعام و حذف فزیکی مردم هزاره بلکه ازسایرجنبه های خشونت علیه هزاره ها چون کوچ اجباری، غصب زمین های زراعتی، تحریم جغرافیایی و ازبین بردن آثارفرهنگی تاریخی این مردم نیزیاد شده است که عاملین هیچ یک ازاین جنایات تا کنون به محکمه عدالت سپرده نشده اند. دراخیر آقای رضایی از جامعه جهانی و سازمان های حقوق بشری خواستارکمک به حفاظت ازهزاره ها ازخشونت های دوامدارو سیستماتیک شد.
پس ازختم گزارش آقای رضایی، نوبت صحبت به پژوهشگرایتالیایی آقای کلاودیو کانکاس رسید. صحبت آقای کلاودیو کانکاس به زبان انگلیسی بود.
فراخوان حمایت از پروژه های بین المللی پژوهشی برای هزاره ها
کانکاس پس ازآشنائی با یک هزاره مقیم ایتالیا، به هزاره ها علاقه مند شده و طی دو سه سال اخیردرباره آنها تحقیقات گسترده ای جامعه شناسانه و مردم شناسانه انجام داده است. این پژوهشگرجوان، اخیراً کتابی را با عنوان “صداهائی ازهزارستان” به زبان ایتالیائی به چاپ رسانده که درآن وضعیت مردم هزاره را اززمان ایجاد افغانستان درسال 1747 به بررسی گرفته و با مصاحبه با روشنفکران و فعالان معاصرهزاره وضعیت امروز جامعه هزاره را بررسی کرده است و این روزها درحال رونمائی آن درشهرهای مختلف ایتالیاست.
کلاودیو کانکاس با مطالعه اسناد تاریخی، کتاب ها و آثارآکادمیک مختلف درمورد هزاره ها، اکنون یکی از معدود پژوهشگران غربی درمورد هزاره هاست که نه تنها این مردم را ازطریق کتب میشناسد بلکه به صورت مستقیم با برقراری تماس با شخصیت ها و فعالین هزاره، این مردم را به صورت نزدیک مطالعه میکند. او اکنون دردانشگاه بیکوککای ایتالیا درحال گذراندن دوره دوکتورایش است که موضوع پایان نامۀ آن جنوساید یا نسل کشی هزاره هاست.
دراین محفل کلاودیو کانکاس، درپهلوی کتاب فعلی اش، پروژه های روی دستش را نیز به معرفی گرفت. ازجمله یکی ازپروژه های مهم وی، نوشتن زندگی نامه “استاد عبداالعلی مزاری” است که میخواهد به زبان ایتالیائی بنویسند. به گفته این محقق ” درکشورهای غربی، درباره بعضی از شخصیت های سیاسی افغانستان کتاب های زیادی به چاپ رسیده، اما افسوس هزاره ها با داشتن نویسندگان و شخصیت های آکادمیک تا کنون هیچ زندگی نامه ای از “عبدالعلی مزاری” به زبان های بین المللی به چاپ نرسانده اند، من میخواهم این کار را انجام بدهم و امیدوارم مردم هزاره، حمایتم کنند.”
درپاسخ به این سوال که چرا درباره زندگینامه “استاد عبدالعلی مزاری” علاقه مند شده است، گفت: ” یکی اینکه مزاری سی و چند سال پیش ازامروز وقتی حزب وحدت را با اتحاد احزاب مختلف ایجاد کرد، درکمیته یا شورای مرکزی حزبش به اندازه کافی اعضای زن وجود داشت، یعنی مزاری با وجود مذهبی بودن حتا درآن زمان رهبرروشنفکرو باورمند به برابری زن و مرد بود، چطور میتوان ازین مسئله چشم پوشی کرد، خصوصاً امروز که وضعیت آزادی زنان افغانستان درمعرض خطرجدی است. مسئلۀ دوم اینکه درمورد مزاری معلومات کمی که درانترنت یا رسانه ها وجود دارد، اکثرا غرض آلود و تبعیض آمیز است، من میخواهم یک بیوگرافی واقعی او را بنویسم.”
پروژه ی بعدی آقای کلاودیو کانکاس کتاب داستان مصوردربارۀ بزرگترین جنبش مدنی افغانستان یعنی “جنبش روشنائی” است که با این کارش میخواهد یاد شهدای روشنائی را هم زنده نگهدارد اما این کارش هم نیاز به حمایت مالی ازسوی افراد خیراندیش مردم هزاره دارد.
ازدیگر پروژه ای که این پژوهشگریاد آورشد، کتاب مصوری درباره بازماندگان قتلعام های دورۀ عبدالرحمان است که میخواهد با کمک طراحان گرافیک و تصویرگران، داستانی درباره قتلعام سال های 1891 تا 1893 بنویسد.
درحال حاضراین پژوهشگردربارۀ تبعیض غذائی علیه هزاره ها مدرک جمع آوری میکند تا یک پروژۀ تحقیقاتی به سازمان های جهانی دخیل درقضیه افغانستان ارائه نماید. این پروژۀ پژوهشی با استفاده از منابع داخلی، جمع آوری اسناد و شواهد میدانی مبنی برتبعیض عمدی و سیستماتیک در توزیع مواد غذایی ازطرف سازمان جهانی غذا درمناطق و ولایات هزاره نشین تکمیل میگردد. یکی از مثالهای اخیر، توزیع آرد غیرقابل استفاده به مناطق هزاره نشین است که چندی پیش دربامیان و دایکندی به اجرا گذاشته شد.
پس ازختم صحبت های کلاودیو کانکاس بعضی از حاضرین سوالاتی داشتند که ازطرف سخنرانان پاسخ ارائه شد.
درختم مجلس، دو تقدیرنامه، یکی ازطرف شورای جهانی هزاره توسط انجنیراکرم گیزابی و دیگری ازطرف رسانۀ هزاره ورلد، توسط بشیربراتی موسس این رسانه، به کلاودیو کانکاس تقدیم شد. آقای اکرم گیزابی، درختم تمام قومای جهان را تشویق به حمایت از پروژه های کلاودیو کانکاس کرد و ازآنها خواست درکشورهائی که زندگی میکنند، محققین آن کشور ها را برای انجام پروژه های هزارگی تشویق، ترغیب و حمایت نمایند.
، شهر میلان ایتالیا
