هزاره‌کشی
گردآورنده و پژوهشگر: دکتر حفیظ شریعتی(سحر)
عصر طالبان، قتل‌عام در یکه‌ولنگ از ( 7 تا 22 جنوری سال 2001)
گرفتاری مردان در مندیک
در هشت جنوری ساعت هشت‌ونیم دسته‌ای از قاتلان طالب یازده نفر را از مندیک گرفتار کردند و در قلعه‌ی‌حسن‌خان به قتل رساندند. طالبان این افراد را در همین روز از نزدیک قریهی مندیک گرفتار کرده بودند. یک نفر از این افراد از دست دسته‌ای از قاتلان نجات یافته بود. این عملیات توسط قوماندان عملیاتی طالبان سرپرستی میشد.
گرفتاری مردان از مسجدی در قریهی کته‌خانه
طالبان بیست‌ودو نفر را در کته‌خانه توسط دسته‌ای از قاتلان طالب به قتل رساندند. زمانی‌که آن‌ها در قریه رسیدند، ساعت هشت‌ونیم، هشت ماه جنوری را نشان می‌داد. طالبان، مردم را از داخل مسجد قریهی کته‌خانه، جایی که مردم در آن‌جا در ساعت هشت‌ونیم شب، هشتم جنوری پناه برده بودند،گرفتار کردند. این عملیات توسط قوماندان عملیاتی طالبان سرپرستی میشد. دسته‌ای از قاتلان توسط هشت نفر پشتون اداره میشد. یک نفر از قریهی کته‌خانه ازاین کشتار نجات یافته بود که شاهد این کشتار بوده است.
طالبان ده نفر از ریش‌سفیدان را که کوشش می‌کردند به طالبان تسلیم شوند، به قتل رساندند. آن‌ها از خانه‌ی احمد ارباب، شخص با نفوذ منطقه بیرون شدند، زمانی‌که طالبان آن‌ها را در ساعت هشت‌ونیم، هشتم جنوری گرفتار کردند و سپس در عقب موسسه‌ی آکسفام در همان روز در ساعت یازده به قتل رساندند. طالبان این افراد را در قرارگاه‌شان در موسسه‌ی آکسفام نگه‌داری می‌کردند. شاهدان عینی کسانی بودند که در آن محل مورد بخشش قرار گرفته بودند. این عملیات توسط قوماندان عملیاتی طالبان سرپرستی میشد. شاهدان عینی خاطر نشان ساختند که طالبان خارجی در نگه‌داری اسیران شرکت داشتند.
گرفتاری ریش‌سفیدان قریهی بید مشکین
طالبان، سیزده نفر از ریش‌سفیدانی را که مانند قریهی کته‌خانه به مرکز ولسوالی یکه‌ولنگ برای بیعت و تسلیمی با مقامات طالبان آمده بودند، به قتل رساندند. طالبان آن‌ها را در مقر موسسه‌ی آکسفام نگه‌داری می‌کردند. آنان ساعت یازده‌و‌نیم، هشت جنوری توسط دسته‌ای از قاتلان طالب به قتل رسیدند. این عملیات توسط قوماندان عملیاتی طالبان سرپرستی میشد.
گرفتار مردم بید مشکین در جریان تلاشی خانه‌به‌خانه
طالبان افرادی را که در جریان تلاشی خانه‌به‌خانه در قریهی بیدمشکین در ساعت نه‌و‌نیم، هشت جنوری گرفتار کرده بودند، به قتل رساندند. به نظر می‌رسد که قربانیان این گرفتاری‌ها توسط دسته‌ای از قاتلان طالب در موسسه‌ی آکسفام به قتل رسیده باشند؛ اما هیچ معلومات مشخص از اداره‌ی این عملیات در دست نیست.
قتل‌عام دو سرکه‌ی قرغان
طالبان، سه نفر را که از بیدمشکین بودند در نزدیک سرک قرغان به قتل رساندند. بخش جست‌وجوی طالبان، این سه نفر را در بیدمشکین در ظهر روز هشتم جنوری محاصره کرده بودند و در ساعت پنج و سی دقیقه به قتل رسانده بودند. تیرباران این سه نفر به فرمان قوماندان ستارالدین و توسط افراد مسلح پشتون اجرا شده بود؛ اما معلومات بیش‌تر در این مورد موجود نیست. سه نفر که از مرگ نجات‌یافته بودند، این رویداد را گزارش داده بودند.
تلاشی‌های قریه‌های آخندان، کته‌خانه و کشکک
طالبان تعداد نامعلومی از مردان را که از قریهی آخندان، کته‌خانه و کشکک بودند، در جریان تلاشی‌های مداوم در هشت جنوری جمع کرده بودند، کشتند. هیچ گزارش جامعی از این عملیات وجود ندارد؛ اما به نظر می‌رسد که قربانیان توسط دسته‌ای از طالبان در موسسه‌ی آکسفام تیر باران شده باشد.
کشتارهای کنار جاده
گزارش‌های عمو‌‌‌‌می درباره‌ی کشتارهای کنار جاده، خبر از کشتن هژده قربانی دارند که هفده تن از آن‌ها به طور واضح از لیست‌های فراهم شده‌ای متضرران قابل شناسایی بوده‌اند.
ب.(1) قوای طالبان سه دکان‌دار بهسودی را ساعت یازده‌ی پیش از ظهر هشت جنوری در نزدیکی مرکز قالین‌بافی که توسط یک سازمان غیردولتی افغانستانی اداره میشد و مرکز هم‌کاری افغانستان (CCA) در دره‌ی‌علی، به قتل رسانده بودند. این کشتار در بخشی که توسط قوماندان منگل کنترل میشد، اتفاق افتاده است.
ب.(2) در ساعت ده، هشت جنوری، طالبان نه نفر را در مندیک به قتل رساندند. طالبان پنج تن آنان را که همراه این نه نفر گرفتار کرده بودند، از آن‌ها جدا کرده بودند و مجبور کرده بودند که این کشتار را از نزدیک مشاهده کنند. یک قوماندان قندهاری قتلی را که توسط پنج نفر پشتون اجرا میشد، دستور داده بود و سرپرستی کرده بود.
ب.(3) در یازده و هشت جنوری، یک گزمه‌ای مختلط از طالب‌های داخلی و خارجی دو چوپان را در کوتل سرخک ایستاد کرده بودند و به قتل رسانده بودند. یک نفر از تیرباران این قاتلان نجات یافته بود و دیگری به خاطر کهن‌سالی عفو شده بود که شاهدان این قتل‌اند.
(4) طالبان کوهی، در عملیات تلاشی هشت جنوری از یازده تا سه بعد از ظهر در دره‌ی‌علی تحت سرپرستی قوماندان منگل سه نفر ره‌گذر و یک مرد محلی را در منطقه‌ی پای‌تپه‌ای سربلاق ایستاد کرده بودند و به قتل رسانده بودند.
کشتار در جریان تلاشی‌ها
ت.(1) هفت حادثه‌ی قتل در این تلاشی‌ها مشخص شده‌اند:
نیروهای تلاشی‌طالبان مردم را بدون رجوع به مقام سلسله‌ی مراتب نظا‌‌‌‌می‌‌شان برخی اوقات بدون دلیل و جدا کردن قربانیان به قتل می‌رساندند. طالبان شکنجه و لت‌وکوب را با قتل یک‌جا کرده بودند. یکی را تا دم مرگ لت وکوب می‌کردند و دیگری را زنده در آتش می‌انداختند. طالبان خارجی در یک عملیات تلاشی حداقل یک نفر کفش‌دوز را که سید رسول نام داشت، به قتل رسانده بودند.
قتل عمدی و یا قصدی
ث.(1) طالبان استاد فکور قوماندان نیروهای جبهه‌ی‌‌متحد را با محافظ‌هایش در شش یا هفت جنوری اسیر گرفتند.آن‌ها، آنان را پیش از کشتن، بسته و شکنجه کرده بودند.
ث.(2) طالبان تحت امر ملا عبدالستار دگروال حیات‌الله را گرفتار کرده بودند و در بیست‌دو جنوری او را در دفتر UNOCHA به قتل رسانده بودند.
